AP Khabar
२०७५ मंसिर २६, बुधबार (
५ साल अघि)
५४६ पाठक संख्या
काठमाडौं , मंसिर २६ : हाम्रोतिर निदुली बाहुनबारे रमाइलो लोककथा प्रचलित छ । एकजना निदुली नाम गरेका बाहुन ससुराल गएछन् । ससुरालमा पकाइएको सेलरोटी गन्दै बसेका उनले सासुबाट ४ ओटा मात्र सेलरोटी पाएपछि प्रश्न गर्दै भनेछन्, ‘रोटी पाके पाँच बीस चार, मेरो भागमा मात्र चार ?’
सासुलाई अचम्म लाग्यो ! ज्वाईंले यति नै रोटी पकाएको भनेर कसरी थाहा पाए ? उनले आफ्नो ज्वाईं ‘त्रिकालदर्शी ज्योतिष’ हुन् भनेर गाउँभरी हल्ला गरिन् ।
त्यति नै बेला छिमेकमा एकजना किसानको गधा हराएछ । ‘गधा कता गयो ? हेरिदिनुपर्यो’ भनेर उनीहरुले अनुरोध गरे । अब परेन फसाद ! मध्यरातमा ससुराल गाउँ छाडेर भागेको निदुली बाहुनले बाटोमा पर्ने उखुबारीमा केही आवाज सुने । सौभाग्यवश, उखुबारीको बीचमा गधा भेटियो । रातारात पुनः ससुराल फर्किएका उनले धुलौटो कोरेजस्तो गर्दै गधा पत्ता लगाइदिए । निदुली बाहुनको गाथा अब देशभरी फैलियो । राजाले समेत उनलाई बोलाएर आफ्नो हराएको बहुमूल्य धातु र गरगहना खोजीदिन आग्रह गरे ।
निदुली बाहुन थप फसादमा फसे । अब उनीसँग भाग्ने विकल्प थिएन किनकी उनी दरबारको बलियो सुरक्षाघेराभित्र थिए । राति भयाक्रान्त निदुली गाउन थालेछन्–
‘रोटी पाँच बीस चार गनी थाहा पाएँ
गधा उखुबारीमा भेटियो जैसी कहलाएँ
अब आयो निदुली तेरो काल !’
सौभाग्यवश, राजाको गहना चोर्ने नोकरको नाम निदुली नै परेछ र उसले निदुली बाहुनको भयाक्रान्त आवाज सुन्यो । डराएको नोकर निदुलीले नै राजाको महंगा गरगहना चोरेका रहेछन् । उनले बाहुनसमक्ष पुगेर आफ्नो अपराध स्वीकारे र यसपटक पनि निदुली बाहुन ‘त्रिकालदर्शी ज्योतिष’ नै कहलिए ।
भारतीय नाकाबन्दीको बेला ‘राष्ट्रवादी’ छवि बनाएका तत्कालीन एमाले नेता केपी ओली निदुली बाहुनकै स्वरुपमा संघीय गणतन्त्र नेपालमा झण्डै दुई तिहाई बहुमतको प्रधानमन्त्री र शक्तिशाली ‘कम्युनिष्ट’ पार्टीका प्रथम अध्यक्ष बनेका छन् । ओलीलाई कथाका निदुली बाहुनको नयाँ संस्करण भनिरहँदा उनले नेपालको लोकतान्त्रिकरणको आन्दोलनमा निभाएको भूमिकाको अवमूल्यांकन गर्न खोजिएको होइन् । उनले निरंकुश पञ्चायतविरुद्ध जेलभित्र बिताएको दर्जनभन्दा बढी वर्ष र वैंशको उच्च मूल्यांकन गर्नैपर्दछ ।
नेपालको व्यवस्था परिवर्तनको आन्दोलनको एउटा अंश पञ्चायतविरुद्धको आन्दोलनमा उनको भूमिका महत्वपूर्ण छ । तर, व्यवस्था परिवर्तनको युगको उत्कर्षको लडाईं अर्थात् संघीय गणतन्त्र नेपालको आन्दोलनमा भने उनको रुचिको विषय रहेन । यो आन्दोलन र यसका उपलब्धिहरु उनका लागि बलजफ्ती स्वीकारिएका अप्रिय विषय हुन् । यो केवल आरोप मात्र होइन । उनको पटकपटक सार्वजनिक भएको व्यवहार र अभिव्यक्तिले यी कुरा सशक्तरुपमा पुष्टि गर्दछन् । उनी हिजो गणतन्त्रको आन्दोलनलाई ‘बयलगाढा चढेर अमेरिका जाने यात्रा’को संज्ञा दिने गर्दथे भने आज समानुपातिक समावेशिताको मुद्दालाई एनजिओको ट्याउँट्याउँको संज्ञा दिन्छन् । उनकै पार्टी र विचार समूहबाट मुख्य मन्त्री बनेकाहरुले संघीयता कार्यान्वयनमा ओलीले उदासीनता देखाएको आरोप लगाउनु केवल संयोग मात्र होइन । स्थानीय तहलाई दिइएको अधिकारलाई सिंहदरबारमै राखेर संघीयतालाई पञ्चायतकालीन विकेन्द्रीकरणमा खुम्च्याउने ओली अभ्यासले पनि उनको संघीयताप्रतिको विरागलाई चित्रित गर्दछ ।
ओली चरित्र
ओली नेपाली राजनीतिका औसत क्षमता भएका पात्र हुन् । सामान्यतः औसत क्षमता भएका पात्रहरुले पद र प्रतिष्ठाका लागि साम, दाम, दण्ड र भेद सबै अस्त्र प्रयोग गर्छन् । ओली पनि यस्तै अभ्यास गर्दै राजनीतिमा स्थापित हुँदै आए । गणतन्त्रको आन्दोलनको बेला राजनीतिको नेपथ्यमा रहेका ओलीको राजनीतिमा पुनरागमनका केही पृष्ठभूमिहरु छन् । माओवादी आन्दोलन चर्किदै जाँदा ओलीका लागि दुई अनुकूलता जन्मिए । पहिलो त उनी गणतान्त्रिक आन्दोलनका नेतृत्वकर्ताहरुको कमजोरीहरुको श्रृंखलाको फाइदा उठाउन थाले । माओवादी नेताहरुको कमजोरीको छिद्रहरुलाई उदिनेर राजनीतिक रंगमञ्चमा शीर्ष भूमिकामा देखिएका ओली एकपछि अर्को गर्दै निदुली बाहुनको नयाँ संस्करणको रुपमा उदाए । अर्को कुरा, उनले शक्तिशाली बन्दै गएको माओवादीविरुद्ध चर्को आवाज बोले । राजनीतिमा स्थापित हुन शक्तिशालीविरुद्ध आवाज उठाउने पुरानै अभ्यासलाई ओलीले कुशलतापूर्वक प्रयोग गरे । यसबाट पनि उनलाई शक्ति आर्जन गर्न सजिलो भयो ।
अनलाइनखबर
प्रतिक्रिया दिनुहोस