AP Khabar
मानव स्रोत विकास केन्द्रका महानिर्देशक डा. तुलसीप्रसाद थपलियाले अनलाइनखबरसँग भने, ‘कक्षा कोठामा गएर सिक्ने, सिकाउने अवस्था नभएमा सिकाइलाई निरन्तरता दिन के गर्न सकिन्छ भन्नेबारेमा हाम्रो छलफल जारी छ, तयारी पनि त्यो ढंगले भएको छ । यदि त्यस्तो अवस्था आयो भने हामी वैकल्पिक व्यवस्था गर्न सक्छौं र गर्छौं ।’
वैकल्पिक व्यवस्था के हो ?
अघिल्ला वर्षहरुमा चैत दोस्रो साताभित्र विद्यालयका परीक्षा सकिन्थ्यो र विद्यालयहरु बन्द नै हुन्थ्यो । त्यसबीच उत्तरपुस्तिका जाँच्ने, नतिजा प्रकाशन गर्ने लगायतका तयारी हुन्थे । नतिजा प्रकाशित भइसकेपछि बैशाख १५ गतेसम्म नयाँ भर्ना लिइन्थ्यो । त्यसकारण अहिलेसम्म लकडाउनले शिक्षा क्षेत्रमा खासै प्रभाव परेको मानिएको छैन । लकडाउन कहिलेसम्म रहन्छ भन्ने यकिन नभएपछि मन्त्रालयका अधिकारीहरु पढ्ने-पढाउने विकल्पिक विधि खोज्न लागेका हुन् ।
महानिर्देशक डा. थपलियाले भने, ‘वैकल्पिक सिकाइ सहजीकरणका विधिहरु कसरी प्रयोग गर्ने भन्ने छलफलमा छौं हामीहरु । त्यसभित्र विभिन्न मिडियाहरुको प्रयोग कसरी गर्ने, अडियो, भिडियो, अनलाइन सामग्रीहरु, टिचिङ मेटेरियलहरु के हुन सक्छन् भनेर हामी निरन्तर छलफलमा छौं ।’ उनले स्थानीय एफएम, राष्ट्रिय टेलिभिजन, केबुल अपरेटर, युट्युव च्यानलबाट पढाउन सकिने बताए ।
‘स्थानीय एफएमबाट पढाउन सकिन्छ कि, टेलिभिजन च्यानलहरु, केबल टीभी अपरेटरहरुमार्फत् केही कार्यक्रम जान सक्छ कि । युट्युवमा केही सामग्री राखेर प्रत्यक्ष सवाल जवाफको व्यवस्था गर्न सकिन्छ कि, स्वअध्ययन सामग्री बनाएर दिन पो सकिन्छ कि भनेर अनेक विकल्पमा हामी छलफलमा छौं । यो अवस्था लम्बियो भने हामी यस्ता विकल्पहरु लागू गर्ने प्रक्रियामा जान्छौं,’ डा. थपलियाले भने ।
सिकाइका त्यस्ता विधिबारे जानकार जनशक्ति आफूहरुसँग रहेको पनि उनले बताए । ‘विगतदेखि नै हामीले केही न केही काम गरिरहेका छौं । मेरो नै कुरा गर्नुहुन्छ भने चार वर्ष मैले यस्तै क्षेत्रमा काम गरेँ । त्यसैले रेडियोलाई कसरी प्रयोग गर्न सकिन्छ, टीभीलाई कसरी प्रयोग गर्न सकिन्छ भन्ने अनुभवी जनशक्ति हामीसँग छ ।’
कोरोना भाइरसको महामारी नियन्त्रण गर्न सबैभन्दा पहिले लकडाउनको नीति लिएको चीन सरकारले विद्यार्थीहरुलाई घरमै बसीबसी पढ्ने व्यवस्था मिलाएको थियो ।
शिक्षक कक्षा कोठामा र विद्यार्थीहरु घरमा बसेर पढाउने/पढ्ने व्यवस्था मिलाइएको थियो । विश्वविद्यालयहरुले पनि अनलाइन कक्षा र परीक्षा सञ्चालन गर्दै आएका छन् ।
कार्टुनिस्ट र खुला विश्वविद्यालयको सहयोग लिन सकिन्छ : शिक्षाविद कोइराला
शिक्षाविद डा. विद्यानाथ कोइराला पनि लामो समय लकडाउन भएमा भर्चुअल कक्षा अनिवार्य, सहज र व्यापक बनाउनु आवश्यक रहेको बताउँछन् ।
‘विपत्तिमा शिक्षा दिने अनेकन उपायहरु हुन्छन् । माध्यमिक तहका लागि सफ्टवेरमार्फत पढ्ने-पढाउने प्रबन्ध गर्न सकिन्छ र त्यसका लागि मिदास, कुल्याब तथा खुला विश्वविद्यालयको अनुभव लिन सकिन्छ,’ डा. कोइरालाले भने, ‘बालविकासको प्याकेज बनाउन कार्टुनिस्टहरूको सहायता लिन सक्छौं । सोलार सिनेमा बनाउने युवाहरूको सहायता लिन सक्छौं ।’
सरकारले नेपालमा कोरोना भाइरस रोकथाम तथा नियन्त्रणको प्रयासमा १० चैतदेखि देशभर लकडाउन गरेको छ । सुरुमा १८ चैतसम्म लकडाउन गरिए पनि त्यो अवधि थपेर अहिले २५ चैतसम्म पुर्याइएको छ ।
लकडाउन गर्नुअघि सरकारले चैत ५ गतेभित्र वार्षिक परीक्षा सम्पन्न गर्न र नयाँ भर्ना नलिन सबै विद्यालयहरु निर्देशन दिएको थियो । साथै एसईई परीक्षा सुरु हुनुभन्दा केही घण्टा अगाडि स्थगित गर्ने निर्णय गरिएको थियो ।
शिक्षा मन्त्रालयले केही वर्षयता एसईईका परीक्षार्थीलाई लक्षित गरी नेपाल टेलिभिजन (एनटीभी)बाट कक्षा सञ्चालन गर्दै आएको छ । एसईई स्थागित भएर लकडाउन जारी रहँदासम्म पनि त्यस्ता कक्षा एनटीभीबाट प्रसारण हुँदै आएका छन् ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस